به نقل از «فرارو»

گره کور بحران روابط ایران و آمریکا و تبلیغات خصم

تاریخ انتشار: ۱۰ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۸۰۰۸۴۰

حمید کریم‌نیا در هم‌میهن نوشت: در سال‌های اخیر برای چندمین مرتبه تلاش‌هایی برای گفت‌وگوی مستقیم با آمریکا بر سر تسهیل معضلات مربوط به بدیهی‌ترین آنان، از جمله آزادسازی سرمایه‌های ملی در بانک‌های خارجی و (تاکید می‌شود که موضوع روابط با آمریکا مطرح نیست) جهت حل این معضلات دیرینه دو کشور فراهم شد که در قالب پرونده اتمی ایران، دولت دموکرات بایدن، به هر دلیل و با هر هدف، تلاشی را در جهت تسهیل این گفتگو‌ها به‌عمل آورد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

البته این را می‌توان در راستای تحولات اخیر در خاورمیانه تعبیر و تفسیر نمود.

اشاره اینکه، در طی سال‌های اخیر تحولاتی کم‌سابقه و شاید در مواردی بی‌سابقه در این منطقه روی داد که حکایت از یک تغییر رویکرد سیاسی در ساختار جنگ‌افروزی منطقه دارد؛ از صلح علنی بی‌سابقه میان کشور‌های عربی با رژیم اسرائیل تا تحولات سیاسی و اقتصادی در روابط عربستان با کشور‌های چین و روسیه و طرح‌های تازه آن در همسویی با روسیه در تولید جهانی نفت گرفته تا پایان درگیری و جنگ با یمن و شاید تحول دیگر، برقراری روابط با ایران با وساطت چینی‌ها، از جمله این تحولات بوده است. برخی کارشناسان همچون «ولی نصر» معتقدند که محور اصلی معماری امنیتی منطقه از جانب آمریکا بوده است. اگر چنین فرضیه‌ای را ممکن تلقی کنیم، بنابراین می‌توان رفت‌وآمد‌های چندساله با جمهوری اسلامی و در پس پرده حاکی از این میل و اراده برای طرفین در قالب گفتگو‌های دیرینه برجام که می‌تواند اراده تازه‌ای را برای تسهیل گفتگو‌هایی منجر به گشایش در روابط زخم‌خورده باشد، تلقی کرد.

در این میان از آن‌سو گروه‌های لابی در تلاش بوده‌اند تا جو شکننده و مسمومی که در میان اعضای کنگره و لابی‌های قوی اسرائیلی در طی ده‌ها سال همواره فضایی سنگین را بر سر روابط ایجاد کرده‌اند را همچنان تداوم بخشیده و منافعی بی‌شمار که بر سر این راه وجود داشته را حفظ نمایند. از طرفی، در طول مذاکرات هسته‌ای در دولت کنونی فرصت‌هایی مناسب پدید آمد که به دلایل متعدد از این وضعیت استفاده نشد و این در حالی بود که می‌شد این بار فرصت‌سوزی نشده و در وقت مناسب هدف اصلی را نشانه گرفت. اما چنانچه اشاره آمد از این شرایط گذر شد. از سویی دیگر از آنجا که لابی‌های فعال فرصتی را داشته با دولت دموکرات ایفای نقش بنمایند می‌رفت تا نتایجی در چارچوب گفتگو‌های برجام و یا آزادی زندانی‌های دو طرف به ثمر برسد و البته در مورد اخیر این اتفاق افتاد. شاید این نخستین گام در چند سال اخیر بود که می‌توانست تحرکی را در تسهیل گفتگو‌های مستقیم به‌وجود بیاورد.

لیکن رسانه‌ها و سیاستمدارانی مخالف در داخل آمریکا با یکسری تبلیغات مغرضانه و جهت‌دار ارزش این موقعیت را در فضای حزبی و انتخاباتی به‌شکلی مطرح کردند که گویا دولت دموکرات دچار یک خطای قانونی و فسادبرانگیزی شده است. قطعاً رویکرد هر دولت در آمریکا از ابتدای تاسیس جمهوری اسلامی، برقراری رابطه و تماس با ایران بوده و پروند هردو حزب نیز در زمان کنترل دولت نشان از این دارد.

اتفاقاً رسانه‌های طرفدار لابی اسرائیل هربار با شیوه‌ای این روند را به اصطلاح افشا کرده و جریان گفتگو را نقش بر آب کرده و حتی این کار را نوعی جاسوسی درون دستگاه سیاست خارجی آمریکا معرفی کرده‌اند؛ اتهاماتی که این رسانه‌ها به گروه لابی از جمله «گروه بحران» زده‌اند توسط مسئول ایرانی‌تبار آن (علی واعظ) کاملاً رد شد و روند تماس‌های خود را شیوه‌ای مرسوم در داخل آمریکا دانست. این‌گونه ارتباطات برای کشور‌ها وجود دارد و همه آن‌ها از جمله اسرائیل و عربستان به‌شکلی بسیار گسترده و با تزریق پول و وعده‌های نرم‌افزاری سعی می‌کنند تا اهداف خود را در دستگاه‌های تصمیم‌ساز تشریح و روند کار را تسهیل بسازند.

در جناح‌های داخلی نیز موقعیت تکفیر برای گروه‌های ذینفع تحریم‌های جاری وجود داشته و در پس و پیش پرده همواره از هرگونه گشایشی به‌شکلی تعبیر به نفوذ دشمن و تخطئه یک روند آشکار و سازنده می‌دانند. حال باید چاره‌ای اندیشید و نوعی فضاسازی صحیح از طرف رسانه‌ها برای افکار عمومی ایجاد نمود تا تبلیغات رسانه‌های غیرداخلی فارسی‌زبان و دیگران را تا حد امکان خنثی و اذهان عمومی را روشن ساخت.

منبع: فرارو

کلیدواژه: آمریکا ایران قیمت طلا و ارز قیمت موبایل گفتگو ها رسانه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۸۰۰۸۴۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تصمیم عرب‌ها درمورد تهران و تل آویو چیست؟

فارن افرز در مطلبی به قلم دالیا داسا کایه و سنم وکیل نوشت: زمانی که ایران در روز ۱۳ آوریل بیش از ۳۰۰ موشک و پهپاد روانه اسرائیل کرد، اردن به دفع این حمله کمک نمود. گزارش‌های رسانه‌ای اولیه نشان داد که چند دولت دیگر عربی نیز در دفاع از آسمان اسرائیل مشارکت داشته اند؛ اما این اقدامات بعدا تکذیب شد. با این وجود، شماری از رهبران اسرائیلی و برخی ناظران در واشنگتن این اقدامات را به عنوان نشانه‌ای از یک تغییر جهت مهم تعبیر کردند.

به گزارش انتخاب، استدلال آن‌ها این بود که در صورت تداوم تشدید تنش با ایران این دولت‌ها طرف اسرائیل را می‌گرفتند. سپهبد هرزی هالوی، رئیس ستاد مشترک ارتش اسرائیل اعلام کرده که حمله ایران «فرصت‌های جدیدی برای همکاری‌ها در خاورمیانه ایجاد کرده است.» انستیتوی مطالعات امنیت ملی که اندیشکده‌ای اسرائیلی است هم اعلام کرده که «ائتلاف منطقه‌ای و بین المللی که در دفع حملات ایران به اسرائیل مشارکت داشت پتانسیل ایجاد یک اتحاد منطقه‌ای علیه ایران را نشان داد.»

پس از آنکه اسرائیل به شکلی محدود به حمله ایران پاسخ داد، دیوید ایگناتیوس، ستون نویس واشنگتن پست نوشت که اسرائیل «مانند رهبر یک ائتلاف منطقه‌ای علیه ایران عمل کرد.» وی در ادامه اظهار داشت، اسرائیل با واکنشی محدود «ظاهرا در حال بررسی منافع متحدان خود در این ائتلاف یعنی عربستان، امارات و اردن بوده است که همگی کمک‌های بی سر و صدایی در جریان حمله هفته گذشته کرده بودند.» به نظر این تحلیلگر مسائل منطقه، این اقدام نشان از یک "تغییر پارادایم برای اسرائیل" دارد که "شکل جدیدی" به خاورمیانه خواهد بخشید.

اما این ارزیابی‌ها ناشی از ذوق زدگی بیش از حد به نظر می‌رسد و نمی‌تواند پیچیدگی چالش‌های منطقه را به تصویر بکشد. مطمئنا با توجه به ماهیت بی سابقه تبادل آتش صورت گرفته بین ایران و اسرائیل در ماه آوریل، استراتژی آینده اسرائیل علیه ایران ممکن است ملاحظات منطقه‌ای را بیش از پیش مد نظر قرار دهد. اما واقعیت‌های منطقه که مانع از همکاری‌ها بین اعراب و اسرائیل می‌شود تغییر چندانی نکرده است. حتی قبل از حمله ۷ اکتبر حماس و جنگ متعاقب آن در غزه، دولت‌های عربی که توافقات ابراهیم را امضا کرده و به عادی سازی روابط با اسرائیل تن داده بودند، از حمایت‌های نتانیاهو از توسعه شهرک‌های اسرائیلی در کرانه باختری و بی تفاوتی وی در قبال تلاش‌های وزرای دست راستی اش برای تضعیف وضعیت موجود در بیت المقدس ناامید شده بودند. مجموعه حملات شهرکت نشینان اسرائیل علیه فلسطینیان در شهر‌های کرانه باختری در بهار ۲۰۲۳ این تنش‌های منطقه‌ای را بیش از پیش شعله ور ساخت. پس از آنکه ارتش اسرائیل در ماه اکتبر عملیات نظامی خود در غزه را آغاز کرد موجب به راه افتادن موجی از اعتراضات در خاورمیانه شد، رهبران عربی بیش از پیش علاقه خود به جانبداری علنی از اسرائیل را از دست دادند، زیرا مطلع بودند که این همکاری علیه می‌تواند به مشروعیت آن‌ها در داخل لطمه بزند.

هیچ بخشی از پاسخ چند کشور عربی به این دور از منازعات بین ایران و اسرائیل نشان نمی‌دهد که این مواضع تغییر قابل توجهی را شاهد بوده است. آن گروه از دولت‌هایی که اسرائیل از آن‌ها به عنوان "اتحاد سنی" یاد می‌کند، در واقع به دنبال برقراری توازن در روابطشان با ایران و اسرائیل، صیانت از اقتصاد و امنیت خود و بیش از همه جلوگیری از بروز یک جنگ منطقه‌ای هستند. اولویت آن‌ها احتمالا همچنان پایان دادن به جنگ ویرانبار غزه و نه تقابل با ایران خواهد بود. با این حال در حالی که تنش‌ها بین ایران و اسرائیل رو به افزایش است، اشتیاق دولت‌های عربی برای سرعت بخشیدن به یکپارچگی منطقه‌ای با اسرائیل بیش از هر زمان دیگری بستگی به تمایل اسرائیل به پذیرش یک دولت فلسطینی دارد.

پیش از حمله ۱۳ آوریل اسرائیل، عربستان و امارات اطلاعاتی را در خصوص حمله‌ای قریب الوقوع با ایالات متحده تبادل کردند. مرکز فرماندهی آمریکا سپس از این اطلاعات برای هماهنگی پاسخ خود با اسرائیل و سایر شرکایش استفاده کرد. اردن به هواپیما‌های ایالات متحده و بریتانیا اجازه داد تا وارد حریم هوایی این کشور شده و پهپاد‌ها و موشک‌های ایرانی را دفع نمایند. گزارش‌های رسانه‌ای اولیه به ویژه در ایالات متحده و اسرائیل تاکید داشتند که یک تلاش گسترده منطقه‌ای موجب خنثی شدن حمله ایران گشته است.

اما خیلی زود روشن شد که نقش اعراب در دفع حمله ایران محدود بوده است. هم عربستان و هم امارات صراحتا هرگونه مشارکت نظامی مستقیم در دفاع از اسرائیل را رد کرده اند. مقام‌های اردنی نیز اظهار داشته اند که این مشارکت برای حفاظت از منافعشان ضروری بوده است. ملک عبدالله دوم تاکید کرده که کشورش برای کمک به اسرائیل اقدام نکرده است.

تلاش‌هایی که دولت‌های عربی برای مقابله با ایران انجام دادند، تقریبا مطمئنا ناشی از تمایل آن‌ها برای حفظ روابطشان با ایالات متحده بوده نه نزدیک‌تر کردن خودشان به اسرائیل. از زمانی که اسرائیل حمله به غزه را آغاز کرده، رهبران عربی از اینکه جو بایدن توفیق چندانی در محدود کردن اقدامات اسرائیل نداشته غافلگیر شده اند. اما آن‌ها همچنان به دنبال تعمیق همکاری‌های خود با واشنگتن هستند. آن‌ها منبع جایگزینی برای امنیتی که آمریکا برایشان فراهم می‌کند نمی‌بینند.

دولت‌های عربی به ویژه دولت‌های حاشیه خلیج فارس از تلاش‌های اسرائیل برای تضعیف توانمندی‌های نیرو‌های نیابتی ایران استقبال می‌کنند. اما آن‌ها به احتمال زیاد مخالف هرگونه حمله مستقیم به ایران خواهند بود که می‌تواند منطقه را که هم اکنون نیز چشم انداز اقتصادی شکننده‌ای دارد بی ثبات نماید و یا منجر به حمله متقابل ایران در منطقه شود. هرچند منقعت دولت‌های عربی در حفظ روابط دفاعی نزدیک با واشنگتن نهفته است، اما آن‌ها نمی‌خواهند به بلوکی بپیوندند که به صراحت علیه ایران و حامیان جهانی اش نظیر روسیه کار می‌کند. آن‌ها ترجیح می‌دهند موازنه‌ای بین روابط مختلف منطقه‌ای و جهانی خود برقرار نمایند، نه اینکه پل‌های پشت سرشان را خراب کنند.

اما به رغم این محدودیت ها، دولت‌های عربی می‌توانند نقشی تعیین کننده در جلوگیری از افزایش بیشتر تنش بین ایران و اسرائیل ایفا کنند. تقویت خطوط ارتباطی بین دو کشور و برقراری تماس‌هایی برای مدیریت بحران حیاتی‌تر از گذشته است. کشور‌های عربی‌ای که با هر دو طرف رابطه دارند می‌توانند از این روابط برای تشویق به خویشتن داری و کمک به ارسال پیام‌ها بین طرفین استفاده کنند و برای جلوگیری از جنگ و یا کاهش آسیب‌ها در صورت شروع منازعه تلاش نمایند. در بلندمدت برای برقراری ثبات در منطقه، کشور‌های خاورمیانه باید چهارچوب خودشان را برای گفتگو‌های منظمی که مسیر را برای مشارکت هم طرف ایرانی و هم طرف اسرائیلی باز می‌کند ایجاد نمایند. رویارویی اخیر ایران و اسرائیل که دو طرف را به آستانه یک جنگ کامل رساند، نشان دهنده میزان فوریت و ضرورت برقراری چنین دیالوگ‌هایی بود.

اما جهان باید انتظارات خود برای برقراری روابط نزدیک‌تر بین اعراب و اسرائیل را واقع بینانه‌تر کند. همکاری‌های فنی‌ای که دولت‌های عربی و اسرائیل اخیرا در حوزه‌هایی نظیر انرژی و تغییرات اقلیمی داشته اند احتمالا ادامه خواهد داشت. اما نشست‌های مهم منطقه‌ای که علنا تعاملات سیاسی دولت‌های عربی با اسرائیل را تبلیغ می‌کند، تاثیر چندانی نخواهد داشت مگر آنکه اسرائیل به جنگ در غزه خاتمه دهد. تا آن زمان تلاش‌های دولت‌های عربی برای حفظ روابط اقتصادی شان با اسرائیل نیز همچنان محدود باقی خواهد ماند. یک استراتژی کوتاه مدت واقع بینانه‌تر اولویت دهی به حمایت از تلاش‌ها برای میانجیگری وجلوگیری از تنش بیشتر بین ایران و اسرائیل خواهد بود.